Amerykański żydowski naukowiec i ekspert ds. Holokaustu Deborah Lipstadt występuje przed senacką Komisją Stosunków Zagranicznych. Foto: Reuters/Sipa USA/Rod Lamkey

Choć niektórym mogło to umknąć, wiodący ośrodek medialny Arab News miał w zeszły poniedziałek niezwykłą pierwszą stronę.

Artykuł wiodący na stronie 1 został opatrzony zdjęciem, na którym księżniczka Reena Bint Bandar Al Saud, ambasador Arabii Saudyjskiej w USA, podaje rękę dr Deborah Lipstadt, specjalnej wysłanniczce USA ds. zwalczania antysemityzmu. Obie kobiety uśmiechnęły się i stanęły razem, co było potężnym symbolem wzajemnego szacunku i wskazaniem na awans kobiet w globalnej dyplomacji. To moment, który powinni pielęgnować Amerykanie i Saudyjczycy, a także muzułmanie i Żydzi, zwłaszcza kobiety.



Niestety, w tej samej gazecie i na tej samej pierwszej stronie pojawiła się inna historia, bardziej tragiczna. Był to reportaż o domniemanym sprawcy kobiecego zabójstwa, który zastrzelił się, by uniknąć aresztowania i ścigania przez policję. Sprawca rzekomo obrał sobie za cel i zabił Iman Ersheid, 18-letnią studentkę pielęgniarstwa w Jordanii, ponieważ odrzuciła jego propozycję małżeństwa. Jej śmierć, akt kobiecego zabójstwa, nie jest bynajmniej odosobnionym przypadkiem na Bliskim Wschodzie i na całym świecie.

'Kobiece zabójstwo' odnosi się do zabójstw, w których sprawca celuje w ofiarę z powodu jej kobiecej tożsamości płciowej; jest to śmiertelny akt przemocy wobec kobiet lub dziewcząt, czasami określany jako "zabójstwo honorowe", w którym sprawcy odbierają życie swoim krewnym płci żeńskiej, ponieważ nie aprobują ich postrzeganych działań, decyzji i zachowań. Niektóre przykłady, które StopFemicideIran wyśledził w samym Iranie, to dziewczyna, która odmówiła przymusowego małżeństwa, kobieta, która poprosiła o rozwód, dziewczyna lub kobieta, która nie zachowywała się "skromnie", dziecko, które oglądało telewizję przy dużej głośności, lub całkiem nowa panna młoda, której powiedziano, że ma nieświeży oddech.

Takie motywy wydają się niewyobrażalne dla zachodnich obserwatorów, ale w większości krajów, w których popełniane są takie przestępstwa, sprawców chronią podwójne standardy prawne, które uznają kobiety za gorsze od ich męskich odpowiedników. Do problemu przyczynia się permisywność tych przepisów i brak środków odstraszających. Ale nierówność wobec prawa nie jest jedynym sprawcą rozbrojenia kobiet.

Nieproporcjonalna dynamika władzy między mężczyznami i kobietami, niezależnie od tego, czy jest zapisana w prawie, czy nie, tworzy środowiska, w których kobiety są zmuszone do zachowania równowagi między swoją autonomią a akceptacją społeczną. W takich środowiskach, które nie tylko geograficznie ograniczają się do Bliskiego Wschodu, kobiety muszą myśleć o tym, jak się ubierają (żeby nie były postrzegane jako promiskuityczne), mówią (żeby nie brzmiały zbyt władczo), pracują (żeby nie narażać swojego życia), a nawet dokonują wyborów małżeńskich i reprodukcyjnych, które spełniają oczekiwania społeczne.

Patriarchalne społeczeństwa od dawna zmuszają kobiety na całym świecie do ważenia swoich osobistych potrzeb z oczekiwaniami społecznymi. Choć prawdą jest, że kobiety dokonały postępu w wielu dziedzinach, historia pokazała nam, że ten postęp jest kruchy. Wielokrotnie przekonaliśmy się, że postęp, jaki uczyniły kobiety, może zostać odwrócony za pomocą jednego głosu. Niedawna decyzja Roe V. Wade jest taką porażką.

A jednak wielu nie dostrzega większego obrazu. Utrata praw reprodukcyjnych w USA nie tylko wpływa na amerykańskie kobiety; zachęca również mizoginistycznych przywódców na całym świecie do usprawiedliwiania ich seksistowskiej polityki i zachowań - czy to obowiązkowego hidżabu w Iranie, okaleczania żeńskich narządów płciowych w Jemenie lub Iraku, publicznego kamienowania kobiet w Afganistanie, czy też kobietobójstwa w Jordanii lub w innych miejscach na świecie. Jak powiedziała w 2017 roku sekretarz stanu Hillary Clinton, prawa kobiet to prawa człowieka.

Feminizm położył wiele fundamentów pod awans kobiet w życiu publicznym w ciągu ostatnich sześciu dekad. Kobiety odważne utorowały drogę ambasador Lipstadt i księżniczce Bandar do współpracy i przewodzenia globalnemu ruchowi na rzecz tolerancji. Jednak zgubne zagrożenia dla życia i wolności kobiet na całym świecie, zwłaszcza na Bliskim Wschodzie, muszą być priorytetem w globalnej agendzie feministycznej. W obliczu zagrożenia praw i bezpieczeństwa kobiet, ruch feministyczny musi napisać nowy rozdział jedności i globalnej solidarności, a nie poprzestać na tym.

Marjan Keypour Greenblatt jest działaczką na rzecz praw człowieka i założycielką StopFemicideIran.org oraz ARAMIran.org. Jest badaczką w Middle East Institute i członkiem ADL's Task Force for Middle East Minorities.